Kręgozmyk czyli spondylolisteza w odcinku lędźwiowym na tle zwyrodnieniowym polega przemieszczeniu się jednego kręgu względem sąsiedniego. Najczęściej wyżej leżący kręg ześlizguje się ku przodowi. Zwykle jest spowodowane przerwaniem ciągłości łuku u podstawy górnego wyrostka stawowego (spondylolysis) i przybiera postać cieśni lub zwyrodnienia. Kręgozmyk występuje u 2-6% populacji. Częściej dotyczy kobiet i osób ciemnoskórych. Najczęściej jest zlokalizowany na poziomie L4-L5.
Wiltse wyróżnia następujące typy kręgozmyków:
- Kręgozmyk węzinowy (kręgozmyk istmiczny) polega na przerwaniu węziny łuku (spondylolizie) z przemieszczeniem kręgu. Kręgozmyk ten jest typowy dla pacjentów dorosłych najczęściej w 3-4 dekadzie życia.
- Kręgozmyk dysplastyczny jest to wrodzony niedorozwój łuków i stawów kręgu, występujący u około 25% przypadków choroby.
- Kręgozmyk zwyrodnieniowy (degeneracyjny) jest związany ze zwyrodnieniem stawów kręgosłupa i krążka międzykręgowego i jest on typowy dla ludzi starszych.
- Kręgozmyk urazowy związany najczęściej ze złamaniem w okolicy łuków i nasad
- Kręgozmyk patologiczny wynikający z toczącego się procesu chorobowego
- Kręgozmyk pooperacyjny spowodowany operacyjnym odbarczeniem.
Stopnie kręgozmyku (wg Meyerdinga- procent kręgu, który nie znajduje się nad niższym kręgiem):
- I° – do 25%
- II° – 25% – 50%
- III°- 50% – 75%
- IV°- 75% – 100%
- Powyżej 100% (całkowita utrata styczności 2 kręgów)
Objawy
Ból kręgosłupa w odcinku, w którym występuje kręgozmyk, często z promieniowaniem do kończyn dolnych. Mogą występować parestezje, zaburzenia czucia, chromanie neurogenne, zaniki mięśniowe. W przebiegu kręgozmyku charakterystyczny jest „chód pajaca” polegający na tym, iż pacjent chodzi na lekko ugiętych nogach zrotowanych na zewnątrz.
Rozpoznanie
Do rozpoznania wystarcza zwykle zdjęcia radiologiczne przeglądowe. W niektórych przypadkach konieczne jest wykonanie tomografii komputerowej, rezonansu magnetycznego.
Leczenie
Może być zachowawcze jeśli dolegliwości i objawy neurologiczne nie występują. W przypadkach kiedy ześlizg osiąga większy stopień (od II°), gdy występuje progresja nawet małego ześlizgu, oraz progresja bólu rozważa się leczenie operacyjne
W kręgozmyku o niedużym stopniu (I° i niektóre II°), udokumentowanym braku progresji ześlizgu, niedużym nasileniu bólu (bóle okresowe) i braku objawów neurologicznych można stosować jedynie leczenie zachowawcze, które obejmuje:
- w ostrym okresie bólowym – unieruchomienie (łóżko), leki przeciwbólowe i zmniejszające napięcie mięśniowe. Stosujemy do ustąpienia dolegliwości bólowych.
Rehabilitacja
- Ćwiczenia wzmacniające tułów
- Ćwiczenia proprioceptywne postawy ciała
- Ergonomia obciążeń kręgosłupa
- Gorset ortopedyczny lub sznurówka jako uzupełnienie leczenia
Mogą Cię zainteresować
